Blackjack: Kurallardan Yapay Zekâya

21’in matematiği, oyun kuramı ve AI ile karar verme

Blackjack oyunu ekran görüntüsü
Oyun içi ekran görüntüsü DemoSingle-DeckShoe

Tanım

Blackjack, oyuncunun dağıtıcıyı yenmek için el toplamını 21’i aşmadan 21’e mümkün olduğunca yaklaştırmayı hedeflediği bir iskambil oyunudur. Jokersiz standart deste kullanılır. Amaç dağıtıcının elinden daha yüksek ve 21’i geçmeyen bir toplam elde etmektir.

Kısa not: As 1 veya 11. Resimler 10. Diğer kartlar yüz değerindedir.
Ödeme: Doğal blackjack genelde 3:2; bazı masalarda 6:5, kasa avantajını artırır.

Kurallar ve Oynanış

Oyunun amacı, dağıtıcıyı yenerek el toplamını 21’e olabildiğince yaklaştırmaktır. Oyuncular sırayla kart alır, 21’i aşmadan en yüksek toplamı hedefler. 21’i geçen “bust” olur ve eli otomatik kaybeder.

Oyun Akışı

  1. Masada bir veya birden fazla oyuncu, karşılarında dağıtıcı (dealer) bulunur.
  2. Başlangıçta tüm oyuncular bahislerini yapar.
  3. Dağıtıcı her oyuncuya ve kendine ikişer kart dağıtır. Oyuncuların kartları açık, dağıtıcının bir kartı açık (“upcard”), biri kapalı (“hole card”) olur.
  4. Oyuncular sırasıyla şu eylemlerden birini seçer:
    • Hit: Yeni bir kart al.
    • Stand: Eldeki toplamı koru, sıra geçer.
    • Double Down: Bahsi iki katına çıkar, yalnızca bir kart daha al.
    • Split: İlk iki kart aynı değerdeyse iki ayrı el oluştur.
    • Surrender: Oyunun bazı varyantlarında elin yarısını kaybedip çekilme hakkı.
  5. Dağıtıcı tüm oyuncular bitirdikten sonra kendi elini açar ve 17 veya üzeri bir toplam elde edene kadar kart çeker. H17 (soft 17’de kart çekme) ve S17 (soft 17’de durma) masadan masaya değişir.
  6. Sonuçlar şu şekilde değerlendirilir:
    • Oyuncunun toplamı 21’i geçerse kaybeder.
    • Dağıtıcı bust olursa kalan tüm oyuncular kazanır.
    • Oyuncu ve dağıtıcı toplamları eşitse “push” olur, bahis iade edilir.
    • Oyuncunun doğal Blackjack (As + 10 değerinde kart) varsa, genellikle 3:2 oranında ödeme alır.

Oyun Türleri

  • Single-Deck: Tek deste ile oynanır; kart sayma stratejileri en etkili bu türde çalışır.
  • Multi-Deck (6–8 deste): Modern casinoların standardıdır; kasa avantajı artar.
  • Online Blackjack: RNG (rastgele sayı üreteci) veya canlı krupiye sistemiyle oynanır.

Kurallara Etki Eden Değişkenler

As kuralları: As 1 veya 11 olarak sayılır; iki As bölündüğünde genelde yalnızca bir kart alınabilir.
Sigorta (Insurance): Dağıtıcının açık kartı As ise, oyuncuya 2:1 oranında sigorta teklifi yapılır. Uzun vadede istatistiksel olarak zararlıdır.

Oyun Sonu ve Ödemeler

Doğal blackjack 3:2 öder (örneğin 100 ₺ bahiste 150 ₺ kazanç). Ancak bazı masalarda 6:5 veya “even money” gibi düşük oranlar bulunabilir. Bu fark, uzun vadede oyuncu aleyhine önemli etki yaratır.

Hızlı Özet

TerimAnlamı
HitYeni kart al
StandElde kal, kart alma
DoubleBahsi ikiye katla, bir kart al
Splitİlk iki kartı ayırarak iki el oluştur
Bust21’i geçerek otomatik kayıp
PushBeraberlik, bahis iade

Stratejik Özellikler

  • Temel strateji: Beklenen değere göre karar tabloları.
  • Kart sayma: Yüksek kart yoğunluğu oyuncu lehinedir.
  • Risk yönetimi: Kelly kesri veya sabit oranlı bahis.
  • Varyans: Kısa vadede rastlantısal, uzun vadede stratejik kalite belirleyici.

Tarihçe

18. yüzyıl Avrupa kökenli oyun, 20. yüzyılda Las Vegas ile popülerleşti. 1962’de Edward Thorp’un kart sayma teorisi dönüm noktası oldu. Dijital çağda çevrim içi varyantlar ve simülasyon temelli stratejiler öne çıktı.

Algoritmik Oyun Kuramı

  • MDP modeli: Durum = (oyuncu toplamı, yumuşak/sert, dağıtıcı kartı, deste durumu).
  • Dinamik programlama: Tablo üretimi için olasılık tabanlı DP.
  • Monte Carlo simülasyon: Politika değerlemesi.
  • Yaklaşık değer fonksiyonu: Kart kompozisyonuna dayalı genelleme.

Bilgisayar ve Yapay Zekâ Yaklaşımı

  • Expectimax: Şans düğümleriyle olasılıksal arama.
  • MCTS: Rastgele simülasyonlarla eylem değeri tahmini.
  • Q-learning / RL: Durum-eylem değerlerinin öğrenimi.
  • Derin RL: Politika optimizasyonu için sinir ağları.
  • Risk optimizasyonu: Kelly-benzeri sermaye yönetimi.

Akademik ve Eğitsel Önemi

  • Olasılık, istatistik ve kombinatorik kavramlarını uygular.
  • MDP, Monte Carlo ve RL prensiplerini öğretir.
  • Karar analizi için laboratuvar ortamı sağlar.

Püf Noktaları

  • Masada 3:2 ödeme tercih et.
  • As ve 8’leri böl, 10’ları bölme.
  • Yumuşak ellerde Double fırsatını değerlendir.
  • Bahis büyüklüğünü istikrarlı tut.

UML Diyagramı

Blackjack oyun mimarisi UML diyagramı
UML: Game, Shoe, Hand, Dealer, Policy sınıfları.
Önerilen sınıflar
  • Game: Akış ve ödemeler
  • Shoe: Deste yönetimi
  • Hand: Toplam hesapları
  • Dealer: H17/S17 kuralı
  • Policy: Basic / Counting / RL